Zawieszenie samochodu - awarie i jak ich unikać

Żaden układ zawieszenia nie może być zamocowany "na sztywno". Przednie koła muszą skręcać. Wszystkie koła muszą mieć możliwość ruchu "góra - dół" aby sprężyste elementy mogły działać w odpowiedni sposób. Słabym punktem każdego zawieszenia są łączniki metalowo - gumowe, które są wykorzystywane np. do montowania elementów zawieszenia do podwozia auta/ramy. I to one najczęściej ulegają uszkodzeniom.

Zawieszenie samochodu psuje się z wielu powodów:

• Elementy gumowe starzeją się, a guma kruszeje;

• Elementy metalowe mogą korodować (np. sprężyny zawieszenia);

• Części zawieszenia ulegają z czasem zużyciu (np. amortyzatory, które wykonały wiele milionów ruchów);

• Uszkodzenie może zostać spowodowane nagłym uderzeniem (np. wjazd w bardzo głęboką dziurę, albo uczestnictwo w kolizji/wypadku).

Trwałość zawieszenia, zastosowanego na pierwszym montażu auta zależy od trzech czynników: jakości części, użytych przez producenta; sposobu eksploatacji auta przez użytkownika; serwisowania zawieszenia, czyli np. dbania o odpowiednią geometrię.

W wielu odpowiednio eksploatowanych autach, zawieszenie potrafi wytrzymać 200 tys. kilometrów bez potrzeby naprawy. Jednak czasami wystarczy wjazd w bardzo dużą dziurę i trzeba naprawiać zawieszenie w bardzo młodym samochodzie. W następnych latach trwałość zastosowanych elementów zawieszenia się zmniejsza. Dlaczego? Bo auto, mające np. 10 lat, ma już zupełnie inną geometrię, niż fabrycznie nowy, czy nawet 3 letni pojazd. Przez to nawet dobre części służą znacznie krócej, niż części zastosowane na pierwszy montaż.

Jak rozpoznać awarię zawieszenia samochodu?

Każdy kierowca może bez problemu rozpoznać awarię zawieszenia w swoim aucie.

• Pogorszenie jakości prowadzenia, gorsza reakcja na ruchy kierownicą;

• Pogorszenie komfortu jazdy, kołysanie, mniejsze neutralizowanie nierówności;

• Hałasy, pojawiające się podczas jazdy, przede wszystkim podczas pokonywania nierówności: stukanie, skrzypienie, lekkie szarpanie podczas ruszania (może być powodowane przez szereg innych rzeczy);

• Ciągła praca kompresora w przypadku zawieszenia pneumatycznego, a także zbyt niski prześwit.

Jak sprawdzić, że auto ma uszkodzone zawieszenie?

Nie trzeba jechać z każdym problemem do warsztatu. Najlepszy sposób na sprawdzenie stanu zawieszenia, to wizyta w dowolnej Stacji Kontroli Pojazdów. Nie ma lepszej metody, niż "tor przeszkód" w SKP. Potrwa to kilka minut.

Sprawdzenie auta w SKP pozwoli na znalezienie wszystkich uszkodzeń elementów metalowo - gumowych zawieszenia (np. wybity łącznik stabilizatora, uszkodzony sworzeń wahacza, uszkodzone tuleje metalowo - gumowe), sprawdzenie stanu sprężyn i poziomu sprawności amortyzatorów. Dzięki temu kierowca, udający się do warsztatu samochodowego wie, jaką czynność zlecić (np. wymiana przednich wahaczy, albo tylko tulei przednich wahaczy, jeśli jest to bardziej opłacalne, niż montaż całych wahaczy). Właściciel auta może sam kupić części samochodowe wybranej marki. Przyspieszy to proces naprawy auta i zdecydowanie zmniejszy koszty takiej naprawy. Warto pamiętać, że w przypadku amortyzatorów, wahaczy i łączników stabilizatora części wymienia się parami, na jednej osi. Nawet wtedy, gdy tylko jedna z nich jest uszkodzona. Można kupować zamienniki, ale warto unikać zakupu części bezmarkowych (bez podanej nazwy producenta), które zazwyczaj są częściami niskiej jakości. Części trzeba idealnie dobrać (można używać do tego numeru VIN). Po każdej naprawie trzeba skorygować geometrię zawieszenia. Kosztuje to od 50 do 100 zł, w zależności od regionu kraju.

Objawy awarii zawieszenia

Typowe objawy awarii zawieszenia, najczęściej występujące:

Awarie tulei metalowo - gumowych tylnej belki

• Skrzypienie podczas jazdy;

• Stukanie podczas jazdy po nierównościach;

• Niekiedy delikatne szarpanie podczas ruszania.

Awarie tylnej belki skrętnej, stosowanej w samochodach francuskich

• Piski i trzaski (uszkodzenie łożysk belki skrętnej);

• Nienaturalne pochylenie tylnych kół w górnej części - są mocno pochylone w stronę nadwozia;

• Wyraźne pogorszenie prowadzenia - auto źle reaguje na ruchy kierownicą,

• Zapadnięcie się tylnych kół (tylne koła chowają się pod nadkola, zmniejsza się prześwit z tylu auta).

Awarie amortyzatorów

• Kołysanie samochodu, podczas jazdy po nierównościach i koleinach;

• Pogorszenie komfortu:

• Nerwowe reakcje auta na ruchy kierownicą:

• Podatność na boczne porywy wiatru;

• Włączanie się ABS (wyczuwalne na pedale hamulca) nawet przy lekkim hamowaniu, na drodze, która nie jest śliska;

• Metaliczne kłapanie podczas jazdy po nierównościach;

• Możliwe wycieki oleju z amortyzatorów olejowych;

• Dłuższa droga hamowania.

Awarie wahaczy

• Awarie tulei metalowo - gumowych: skrzypienie, stukanie, możliwe lekkie szarpanie podczas ruszania.

• Awarie sworznia wahacza: stuki podczas jazdy, pogorszenie komfortu jazdu.

W przypadku aut z prostym zawieszeniem przednim (jednowahaczowym) wybicie uszkodzonego sworznia wahacza po wjechaniu w dziurę może się zakończyć urwaniem koła.

• Awarie wahacza - uszkodzenia, spowodowane przez korozję.

Awarie łączników stabilizatora

• Hałasy z okolic kół: skrzypienie, stukanie, piszczenie, przede wszystkim podczas jazdy z małą prędkością po nierównościach.

• Pogorszenie jakości prowadzenia auta.

Awarie sprężyn zawieszenia

• Stukanie słyszalne podczas jazdy po nierównościach, a także podczas skręcania, hamowania i dodawania gazu.

• Możliwe metaliczne odgłosy podczas skręcania.

• Pogorszenie komfortu jazdy - bardziej wyczuwalne nierówności w kabinie auta.

• Samochód może stać krzywo.

Awarie zawieszenia pneumatycznego

• Stała praca kompresora.

• Nieszczelności w układzie.

• Problemy z czujnikami poziomu, sygnalizowane przez system diagnostyki pokładowej.

• Nieszczelności miechów, objawiające się tym, że auto bardzo powoli odzyskuje ustawiony prześwit, albo w ogóle nie może odzyskać właściwego prześwitu.

Jeśli chcemy, żeby zawieszenie w naszym aucie służyło jak najdłużej, powinniśmy unikać jazdy po nierównościach, podjeżdżania pod wysokie krawężniki i przeciążania samochodu. Musimy też reagować na awarie. Tolerowanie jednego uszkodzonego podzespołu (np. wahacza) spowoduje awarię kolejnych.

Michał Lisiak