Awaria baterii w hybrydzie PHEV – objawy i przyczyny
Awaria baterii PHEV jest kosztowna i może uniemożliwić korzystanie z samochodu. Dlatego przyjrzymy się, jakie są objawy awarii baterii PHEV i jakie są przyczyny jej uszkodzenia. Sprawdzimy też, jakie są koszty naprawy baterii PHEV i jakie są koszty wymiany baterii PHEV.
O hybrydzie PHEV słów kilka
Hybryda PHEV to samochód, który ma dwa rodzaje napędu: spalinowy (w większości przypadków benzynowy, często w przypadku aut dla firm i taksówek zasilany dodatkowo gazem LPG) oraz elektryczny. Zarówno silnik spalinowy, jak i silnik elektryczny, mogą samodzielnie napędzać koła auta. Każdy z nich jest przeznaczony do innego terenu. Silnik spalinowy napędza auto poza miastem i podczas jazdy z większymi prędkościami. Silnik elektryczny, zasilany z baterii trakcyjnej, napędza auto podczas jazdy po mieście i na krótkich trasach. Napęd z silnika spalinowego lub elektrycznego przekazywany jest na koła za pośrednictwem skrzyni automatycznej. Najczęściej jest to skrzynia bezstopniowa CVT. Baterię trakcyjną kierowca może ładować bezpośrednio z gniazdka.
W pierwszych hybrydach PHEV stosowano niewielkie baterie trakcyjne, które zapewniały możliwość przejechania do 50 kilometrów w trybie elektrycznym. Jednak z czasem, zwłaszcza w autach premium, producenci zaczęli montować coraz większe baterie, najczęściej wykonane w technologii litowo-jonowej. Baterie muszą mieć zapewnione odpowiednie chłodzenie. Często jest ono połączone z klimatyzacją auta.
Pozornie wszystko wygląda prosto… do czasu, aż zaczniemy zagłębiać się w zależności pomiędzy jednym napędem a drugim. A tych zależności może być sporo i zależne są one od modelu samochodu, jego wieku, producenta, itd. Przykładowe zależności? Silnik elektryczny wspomaga silnik spalinowy przy większych obciążeniach, aby zmniejszyć zużycie paliwa. Silnik elektryczny zastępuje rozrusznik i uruchamia silnik spalinowy. Silnik spalinowy ładuje baterię trakcyjną w trakcie jazdy.
Bateria trakcyjna PHEV montowana jest pod tylną kanapą auta albo pod bagażnikiem. Ma ona postać metalowej skrzynki, w której wnętrzu znajdują się ogniwa. Warto zwrócić uwagę na dodatkowe otwory wentylacyjne w aucie, które nie mogą być zasłonięte.
Objawy awarii baterii PHEV
Wszystko, co dobre kiedyś się kończy. Tak samo, jest z baterią trakcyjną PHEV.
Gdyby układy napędowe - spalinowy i elektryczny - nie były ze sobą powiązane, to awaria baterii w zasadzie mogłaby być przez kierowcę zignorowana. Po prostu, samochód jeździłby tylko na napędzie spalinowym. Co najwyżej straszyłyby go komunikaty na desce rozdzielczej, że nie jeździ ekologicznie i tym razem nie dostanie w nagrodę elektronicznej, zielonej koniczynki na wyświetlaczu.
Niestety, tutaj w grę wchodzą zależności pomiędzy układami. Ta, w której silnik elektryczny wspomaga silnik spalinowy, byłaby też do przeżycia. Po prostu auto zużywałoby więcej paliwa. Ale jeśli silnik elektryczny pełni rolę rozrusznika, to już wyłączona z akcji bateria PHEV całkowicie unieruchamia samochód.
Jakie są typowe objawy baterii w hybrydzie plug-in?
• Świeci się kontrolka na desce rozdzielczej oznaczająca poważną awarię. Może to być czerwony trójkąt z wykrzyknikiem, komunikat „Check Hybrid System” lub inne, zależne od producenta auta. W pamięci głównego komputera mogą być zapisane błędy, które powinny zostać odczytane za pomocą odpowiedniego urządzenia diagnostycznego.
• Samochód nie chce przełączyć się na jazdę w trybie elektrycznym. Auto działa tylko w trybie spalinowym. Bateria może być całkowicie uszkodzona albo nie działa system zarządzania.
• Samochód przełącza się na jazdę w trybie elektrycznym ale trwa to bardzo krótki. Bateria może mieć bardzo małą pojemność.
• Bateria nie daje się naładować.
• Bateria potrzebuje kilkakrotnie więcej czasu niż wcześniej, żeby się naładować.
• Wzrasta zużycie paliwa bo auto działa tylko i wyłącznie w trybie spalinowym.
• W autach, gdzie silnik elektryczny zastępuje rozrusznik nie można uruchomić silnika spalinowego.
Jakie są przyczyny awarii baterii w samochodach PHEV?
Typowe przyczyny uszkodzeń baterii to:
• Standardowa degradacja ogniw baterii na skutek częstej eksploatacji i dużych przebiegów samochodu;
• Przyspieszone zużycie baterii na skutek jej przegrzewania. Powodem może być awaria układu chłodzenia baterii. Wszystko zależy od tego, jaka technologia została zastosowana, czy bateria ma własne chłodzenia (np. wentylator elektryczny) czy jest ona zespolona z klimatyzacją samochodową.
• Niewłaściwe ładowanie baterii. Przeładowywanie baterii, częste korzystanie z ładowarek DC wysokiej mocy. I odwrotnie – pozostawianie baterii w stanie niskiego naładowania. Dopuszczanie do rozładowania baterii, w tym do bardzo szkodliwego całkowitego rozładowania i utrzymywania tego stanu przez długi czas.
• Wystawianie baterii na działanie skrajnych czynników atmosferycznych: bardzo wysokich temperatur latem i bardzo niskich zimą.
• Uszkodzenia powypadkowe baterii – uszkodzenia mechaniczne. Bardzo groźne, bo mogą doprowadzić do zapalenia się.
• Uszkodzenia spowodowane przez wilgoć, najczęściej po powodzi. Bardzo groźne, bo mogą doprowadzić do pożaru baterii.
• Awarie systemu zarządzania energią.
Ile kosztuje wymiana baterii w samochodzie hybrydowym plug in?
Cena wymiany baterii na nową zależna jest od pojemności baterii i zastosowanej technologii (np. litowo – jonowej). Bateria może kosztować od 7 do 20 tys. złotych, a w przypadku bardzo dużych pojemności nawet ok. 45 tys. złotych. Do tego należy doliczyć koszt wymiany.
Znacznie tańszym rozwiązaniem jest regeneracja baterii, gdzie koszt naprawy może wynieść od 1000 do 3000 zł (orientacyjnie). Dlaczego jest taniej? Bo w trakcie regeneracji wymieniane są tylko te elementy baterii (przede wszystkim ogniwa), które są uszkodzone.
Bardzo ważne jest to, aby specjalista ustalił przyczynę uszkodzenia baterii. Jeśli jest to zużycie eksploatacyjne, to na wymianie/regeneracji sprawa się skończy. Jeśli jednak bateria uległa przyspieszonemu zużyciu, specjalista powinien ustalić, dlaczego tak się stało. Jeśli przyczyną było przegrzanie baterii, specjalista powinien określić, dlaczego bateria się przegrzewała. Czy np. auto miało niesprawny układ klimatyzacji, auto miało zabrudzony wlot powietrza do wentylatora akumulatora (siateczkę przy tylnym siedzeniu) lub inny problem…
Michał Lisiak