Bekker, czyli jak Polak wysłał samochód na Księżyc

W roku 1971 General Motors wraz z koncernem lotniczym Boeing, na specjalne zamówienie amerykańskiej agencji kosmicznej NASA, zbudował nowatorski, w pełni elektryczny pojazd terenowy przeznaczony do pracy na Księżycu. Samochod nazwany LRV (Lunar Roving Vehicle) był wykorzystywany przez kosmonautów w lotach programu kosmicznego NASA podczas trzech wypraw misji Apollo: 15, 16 i 17. Trzy sztuki LRV do dzisiejszych czasów znajdują się na powierzchni srebrnego globu, przypominając o czasach, gdy wyobraźnię ludzkości rozpalały marzenia o podboju kosmosu. Mało kto wie jednak, że sukces tych łazików księżycowych LRV zawdzięczamy… naszemu rodakowi.

Konstruktorem tych samochodów był Mieczysław Grzegorz Bekker (1905-1989) inżynier-mechanik – jeden z najwybitniejszych absolwentów Politechniki Warszawskiej. Karierę zaczynał w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym, ale większość swojego życia zawodowego spędził w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, gdzie trafił w 1941 roku przez Rumunię i Francję, po opuszczeniu ojczyzny w 1939 roku.

W Kanadzie Mieczysław Bekker pracował w w tamtejszym Ministerstwie Zaopatrzenia w dziale zajmującym się czołgami. Jeszcze w czasie II wojny światowej wstąpił do Armii Kanadyjskiej, w której dosłużył się stopnia podpułkownika. Był ponadto pracownikiem kanadyjskiego Departamentu Obrony Narodowej. Często przebywał także na terenie Stanów Zjednoczonych.

W latach 50-tych ubiegłego wieku był zatrudniony m.in. na Politechnice im. Stevensa w Hoboken i  Uniwersytecie Michigan w Ann Arbour. Na większości uczelni przygotowywał laboratoria badawcze, w których zostały opracowane  metody rozwiązywania problemów związanych m.in. z jazdą pojazdów w terenie. W latach 1954-1960 pracował dla Armii Amerykańskiej. W 1956 roku wystąpił z Armii Kanadyjskiej i wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie stworzono mu świetne warunki do prowadzenia prac teoretycznych i praktycznych badań. Przez wiele lat prowadził wykłady z „Mechaniki Lokomocji Lądowej”. Pracował też na wielu amerykańskich akademiach, a w tym: Massachusetts Institute of Technology, Michigan State University czy Rensselear Polytechnic Institute.

Najbardziej spektakularny sukces odniósł, gdy od 1960 do 1970 roku pracował w laboratorium badawczym General Motors w Santa Barbara w Kalifornii. Prowadził tu prace nad pojazdami lądowymi i księżycowymi, a wynikiem tych badań i prac konstrukcyjnych było opracowanie pojazdu księżycowego. To dzięki teoriom i obliczeniom stworzonym przez inżyniera Bekkera, General Motors wraz z Boeingem wygrali kontrakt NASA na opracowanie i zbudowanie pojazdu księżycowego w ramach programu Apollo.

Pojazd księżycowy LVR (Lunar Roving Vehicle) został opracowany przez zespół, którym kierował Mieczysław Bekker. Jego zadaniem była ocena całego systemu pojazdu z punktu widzenia lokomocji. Z kolei osobiście opracował konstrukcję specjalnego ażurowego ogumienia i elastycznej ramy pojazdu. Trzy takie pojazdy trafiły na księżyc dostarczone tam przez lądowniki Apollo 15 (w 1971 roku) oraz Apollo 16 i 17. Wszystkie pojazdy spełniły swoje zadanie. Natomiast Mieczysław Bekker zrealizował marzenie swojego życia – wysłał samochód na Księżyc. I to na długo przedtem, nim Elon Musk pomyślał o wystrzeleniu Tesli w kosmos (w chwili lądowania pierwszego łazika Bekkera na Księżycu w lipcu 1971 roku amerykański miliarder miał za sobą zaledwie miesiąc życia, ale kto wie, może w kołysce oglądał transmisję telewizyjną z wyprawy Apollo 15).    

Pracownicy Politechniki Warszawskiej wraz z gronem przyjaciół postanowili w sposób specjalny uhonorować Mieczysława G. Bekkera, w tym jego osiągnięcia związane z eksploracją srebrnego globu. W październiku 2022 roku z ich inicjatywy Senat Politechniki Warszawskiej podjął decyzję dotyczącą umieszczenia w Gmachu Głównym uczelni popiersia profesora.

Organizatorzy akcji podkreślają:

Oznacza to, że profesor zostanie w końcu zasłużenie uhonorowany także przez jego alma mater, zajmując miejsce pośród najwybitniejszych absolwentów Politechniki Warszawskiej. Naszym celem, towarzyszącym temu wydarzeniu jest ponadto wydanie monografii, w której opowiemy o jego życiu i osiągnięciach. 

By jednak projekt udało się ostatecznie sfinalizować potrzebna jest pomoc. Do realizacji zaplanowanego przedsięwzięcia, jakim jest wykonanie popiersia i wydanie okolicznościowej książki niezbędne są bowiem znaczne środki.

Pracownicy uczelni przypominają więc, że fundusze na ten cel gromadzi Fundacja Politechniki Warszawskiej, która patronuje „Projektowi Bekker”:

Zdajemy sobie sprawę, że w warunkach obecnego kryzysu nie jest to łatwe. Szukamy więc wsparcia. Bez niego doprowadzenie tego dzieła do końca może się nie udać. Sprawmy więc, by było to nasze wspólne dzieło!