Uszkodzone końcówki drążków kierowniczych – jak rozpoznać ich awarię?

Uszkodzone końcówki drążków kierowniczych są wykrywane w trakcie corocznych przeglądów na Stacjach Kontroli Pojazdów. Trudno jednak czekać na przegląd za kilka miesięcy, gdy w trakcie jazdy czy postoju słychać hałasy, dochodzące z przednich kół. Samochód coraz gorzej się prowadzi (coraz słabiej reaguje na ruchy kierownicą) i pojawia się wyczuwalny luz na kierownicy auta.

Kilka podstawowych informacji o końcówkach drążków kierowniczych

W ostatnich latach elektrohydrauliczne i elektryczne układy wspomagania kierownicy wyparły układy hydrauliczne, ale końcówki drążków kierowniczych pozostały bez zmian. Kiedy kierowca kręci kołem kierownicy, jej ruch przekazywany jest do przekładni kierowniczej, zwanej popularnie maglownicą. Przekładnia kierownicza zmienia ruch obrotowy na posuwisty, wykorzystując do tego listwę zębatą. Ta jest połączona za pomocą drążków kierowniczych ze zwrotnicami przednich kół. Listwa zębata wysuwa się w prawo lub w lewo, dzięki czemu następuje ruch obrotowy zwrotnic i koła mogą skręcać.

Końcówki drążków kierowniczych łączą drążki kierownicze (w uproszczeniu: metalowe rurki) ze zwrotnicami kół. Połączenie to musi być równocześnie mocne i ruchome. Przednie koła muszą nie tylko obracać się w czasie skrętu, ale też pracować na linii góra dół, co wymusza na nich zawieszenie (w tym amortyzatory, które „dobijają” koła do nawierzchni, aby opony zawsze utrzymywały z nią kontakt, niezależnie od kształtu drogi).

Niepozorne drążki kierownicze są zatem ważnym elementem układu kierowniczego, dzięki któremu możemy skręcać. I - co ważne - są najsłabszym ogniwem w tym układzie.

Jak zbudowana jest końcówka drążka kierowniczego?

Końcówka drążka kierowniczego ma kształt litery L. Jej dłuższa część, z gwintem, jest przykręcana do drążka kierowniczego. Jej krótsza część, w której znajduje się przegub kulowy, jest z kolei mocowana do zwrotnicy koła. Warto wiedzieć, że końcówki drążków kierowniczych są wykorzystywane także do ustawiania geometrii kół. Mechanik wkręca je lub wykręca, aby ustawić geometrię zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu.

Która część końcówki drążka kierowniczego jest najsłabsza? Nietrudno się domyślić, że jest nią przegub kulowy, metalowo – gumowy, część elastyczna.

Dlaczego końcówka drążka kierowniczego się psuje?

Przede wszystkim dlatego, że w trakcie jazdy samochodem znajduje się nieustannie w ruchu. To przyspiesza jej zużycie. Poza tym trwałość zależy między innymi od tego, czy kierowca często jeździ po drogach niskiej jakości i czy ma w zwyczaju podjeżdżanie pod wysokie krawężniki, co sprzyja uszkodzeniom nie tylko felg; zależy też od jakości części, zastosowanej przez producenta na pierwszy montaż, albo do naprawy.

Trudno ocenić rzeczywistą trwałość końcówek drążków kierowniczych. Jednak przy odpowiedniej eksploatacji auta, potrafią one bez problemu wytrzymać 200 tys. km przebiegu. Zdarza się jednak, że trzeba je wymienić po 30 tys. km przebiegu, jeśli do naprawy została użyta część niskiej jakości, albo kierowca nieodpowiednio traktował swój pojazd.

Objawy awarii końcówki drążka kierowniczego

Jak wspomnieliśmy wcześniej, do awarii drążków może dojść nawet w bardzo młodym aucie, z niewielkim przebiegiem. Wystarczy, że kierowca kilka razy wpadnie w dużą dziurę, albo kilka razy podjedzie dynamicznie samochodem pod wysoki krawężnik.

Stan końcówek drążków kierowniczych jest kontrolowany w trakcie corocznego przeglądu na Stacji Kontroli Pojazdów. Diagnosta bez problemu zauważy problemy. W razie wystąpienia poniższych objawów awarii warto pojechać do Stacji Kontroli Pojazdów i sprawdzić stan zawieszenia. Diagnosta powinien bezbłędnie znaleźć winnego problemów.

Jakie są typowe objawy awarii końcówki drążka kierowniczego?

• Słabsza reakcja na ruchy kierownicą. Auto w ogóle nie reaguje na delikatne ruchy kierownicą.

• Zdecydowanie niższy komfort jazdy. Od złego prowadzenia, do silniejszego odczuwania nierówności.

• Luz na kierownicy.

• Stuki dochodzące z okolic maski, podczas jazdy po nierównościach i podczas postoju.

Powyższe objawy mogą oznaczać także problemy z zawieszeniem auta, jednak zazwyczaj są to charakterystyczne symptomy awarii końcówek drążków kierowniczych.

Naprawa uszkodzonych końcówek drążków kierowniczych

Na szczęście ani same drążki, ani ich wymiana, nie należą do drogich i skomplikowanych czynności. Do typowego auta można kupić drążki (dobry, markowy zamiennik) za kilkadziesiąt złotych. Wymiana też jest prosta i szybka. Jej koszt podraża to, że po wizycie u mechanika (jeśli nie świadczy takich usług), trzeba odwiedzić serwis, w którym można ustawić geometrię kół.

Jazda z uszkodzonymi końcówkami drążków kierowniczych jest niebezpieczna. Auto nie reaguje odpowiednio szybko na ruchy kierownicą, co jest szczególnie niebezpieczne podczas konieczności wykonania gwałtownego manewru. W skrajnych przypadkach może dojść do wyrwania przegubu kulowego końcówki drążka kierowniczego. A wówczas drążek kierowniczy straci kontakt ze zwrotnicą koła. Co się może stać? Koło nie będzie trzymać kierunku jazdy i może dojść do utraty panowania nad autem i wypadku.

Michał Lisiak