AdBlue - co to jest? Jak stosować?
AdBlue to płyn eksploatacyjny, przeznaczony do samochodów z silnikami diesla. Jak go używać, dlaczego należy dbać o jego odpowiedni poziom, czy można go samodzielnie dolać, gdzie go można kupić i jak nie dopuścić do zamarznięcia w czasie zimy, co może skończyć się kosztowną awarią? Pytań mnóstwo, czas na odpowiedzi.
Najbardziej szkodliwym składnikiem spalin są tlenki azotu. Samochody z silnikami diesla emitują ich więcej, niż samochody z silnikami benzynowymi. Najnowsze normy emisji spalin znacząco ograniczyły możliwość emisji tlenków azotu przez auta. I tak:
· W 2011 roku wprowadzano normę emisji spalin Euro 5, zgodnie z którą auto z silnikiem diesla mogło emitować maksymalnie 0,18 g NOX na kilometr.
· W 2014 roku wprowadzono normę emisji spalin Euro 6, zgodnie z którą auto z silnikiem diesla mogło emitować maksymalnie 0,08 g NOX na kilometr.
Producenci samochodów musieli zastosować kolejny (po zaworze recyrkulacji spalin EGR) układ, mający na celu zmniejszenie emisji NOX. I tak powstał SCR - układ selektywnej redukcji katalitycznej, działający na bazie płynu AdBlue. Po wprowadzeniu normy Euro 5, układ SCR zaczęto montować we wszystkich nowych autobusach, samochodach ciężarowych i nielicznych modelach aut osobowych. Od czasu wejścia w życie normy Euro 6 układ SCR stał się obowiązkowym wyposażeniem każdego nowego, osobowego diesla.
AdBlue stosuje się we wszystkich autach osobowych z silnikami diesla, produkowanych od 2015 roku, a także w niektórych osobowych dieslach, produkowanych od 2011 roku.
Jak działa układ SCR, który wykorzystuje płyn AdBlue?
Układ SCR składa się ze zbiornika płynu AdBlue, katalizatora i wtryskiwacza. Katalizator zamontowany jest w układzie wydechowym silnika, za filtrem cząstek stałych. Filtr DPF/FAP i katalizator SCR mogą znajdować się w jednej obudowie, przypominającej metalowy walec. Do katalizatora (tzw. mieszalnika) trafiają spaliny z silnika, pozbawione sadzy (zatrzymanej przez filtr cząstek stałych DPF/FAP). Komputer sterujący pracą silnika pobiera informacje z czujnika tlenków azotu zamontowanego w układzie wydechowym. Na podstawie tych informacji (a także na podstawie szeregu innych: aktualnej prędkości, obciążenia silnika itd.) komputer sterujący silnikiem dobiera odpowiednią ilość AdBlue, która ma zostać dostarczona do mieszalnika w katalizatorze SCR. Pompa z tworzywa sztucznego pompuje płyn AdBlue do wtryskiwacza układu SCR. Wtryskiwacz dawkuje odpowiednią ilość AdBlue bezpośrednio do mieszalnika. Na skutek działania wysokiej temperatury spalin (albo dodatkowo, specjalnej grzałki elektrycznej) płyn AdBlue wchodzi w reakcję z cząsteczkami NOX. W efekcie powstaje neutralny azot (składnik powietrza), para woda i minimalna ilość dwutlenku węgla.
AdBlue to wodny roztwór mocznika (32,5% składu) oraz wody demineralizowanej (67,5% składu). Ma kluczowy wpływ na działanie układu SCR. Układ nie może działać bez płynu.
Czy można jeździć bez AdBlue? Czy trzeba uzupełniać poziom płynu AdBlue?
Płyn AdBlue przechowywany jest w specjalnym zbiorniku. Kiedy poziom płynu się obniża, na desce rozdzielczej wyświetlany jest odpowiedni komunikat ostrzegawczy. Pierwszy wtedy, gdy AdBlue w zbiorniku wystarczy na przejechanie ok. 2000 kilometrów. Jeśli kierowca nie uzupełni poziomu płynu AdBlue, będą pojawiać się kolejne ostrzeżenia. W przypadku braku reakcji, komputer sterujący pracą silnika obniży moc jednostki napędowej. Będzie to szczególnie uciążliwe w trakcie jazdy po trasach i w czasie wakacyjnych wyjazdów. W niektórych autach komputer sterujący pracą silnika zablokuje możliwość uruchomienia jednostki napędowej, jeśli poziom AdBlue nie zostanie uzupełniony.
Ile AdBlue można wlać do samochodu?
Wszystko zależy od pojemności zbiornika, zastosowanego w aucie. Na przykład: Alfa Romeo Giulia ma zbiornik AdBlue o pojemności 16 litrów, Kia Stonic - o pojemności 12 litrów, Renault Talisman i Renault Scenic - 16 litrów, a Fiat Tipo - 12,5 litra. Warto zajrzeć do instrukcji auta, aby sprawdzić pojemność zbiornika.
Ile płynu AdBlue zużywa samochód?
Zużycie AdBlue zależy od szeregu czynników: stylu jazdy, temperatury, wielkości silnika, itd. Średnie dane fabryczne mówią o tym, że zużycie AdBlue wynosi od 1 do 5 % zużycia paliwa. Niektórzy producenci aut są bardziej skrupulatni i podają, że od 1 do 3 litrów na 1000 kilometrów. To oczywiste, że AdBlue zwiększa koszty eksploatacji auta, ale tylko w bardzo małym stopniu.
Gdzie można kupić płyn AdBlue? Ile kosztuje płyn AdBlue?
Średnia cena AdBlue to ok. 2zł /litr. Ceny różnią się znacznie, w zależności od miejsca sprzedaży, wielkości pojemnika itd. Płyn AdBlue można kupić na stacjach benzynowych, w ASO, w sklepach motoryzacyjnych stacjonarnych i internetowych. Sprzedawany jest w opakowaniach z tworzywa sztucznego o różnej pojemności. Na niektórych stacjach benzynowych znajdują się dystrybutory, z których można tankować AdBlue tak samo, jak paliwo.
Czy można samodzielnie uzupełnić poziom AdBlue?
Oczywiście. Wlew płynu AdBlue znajduje się najczęściej obok wlewu paliwa. Ma on osobny korek, w kolorze jasnoniebieskim.
Na co należy uważać w przypadku AdBlue?
Płyn AdBlue pozwala na skuteczną walkę z najgorszymi składnikami spalin. Dzięki niemu można zredukować ich ilość nawet o 90%. Płyn jest nieszkodliwy dla ludzi i środowiska. Ale niestety, ma również wady.
AdBlue jest silnie korozyjny. Dlatego butelki mają specjalne, wąskie szyjki, aby nie polać elementów nadwozia. Jeśli do tego dojdzie, należy jak najszybciej usunąć płyn z elementów metalowych za pomocą szmatki. Ze względu na wysoką korozyjność, stosuje się specjalne elementy układu SCR, wykonane z tworzywa (np. pompę, która pozwala na pobieranie płynu ze zbiornika i kierowanie go do wtryskiwacza).
Nie należy przewozić otwartego AdBlue w bagażniku. Jeśli się wyleje, może powstać korozja na metalowych częściach auta. Poplamienie tapicerki płynem AdBlue spowoduje powstanie bardzo nieprzyjemnego odoru, który trudno znieść.
AdBlue jest podatny na zamarzanie. Płyn krystalizuje w temperaturze minus 11 stopni Celsjusza. Jeśli do tego dojdzie, uszkodzeniu ulegnie pompa z tworzywa i inne elementy. Jak tego uniknąć? Należy chronić auto w trakcie silnych mrozów, np. parkować je w ogrzewanym garażu.
Michał Lisiak