Filtry w samochodzie. Kiedy je wymieniać?
Sprawdźmy, jakie filtry stosuje się we współczesnych autach, za co są odpowiedzialne i do czego może doprowadzić zaniechanie ich wymiany.
Filtr powietrza
Filtr powietrza jest częścią układu dolotowego (dostarczającego powietrze do silnika); jest zamontowany w szczelnym pojemniku, z boku silnika, może znajdować się także nad silnikiem.
Filtr powietrza ma za zadanie zatrzymywać zanieczyszczenia (pył, kurz, piasek, mikro kamienie), które mogłyby się dostać do silnika. Filtr ten chroni także turbosprężarkę oraz przepływomierz powietrza.
Co ile wymieniać? Producenci samochodu zalecają aby robić to średnio co 40 tys. kilometrów. Filtr powietrza warto jednak wymieniać co rok. Z pewnością wpłynie to korzystnie na pracę silnika i niskie zużycie paliwa, a także przedłuży okres eksploatacji przepływomierza powietrza, turbosprężarki i samego silnika.
Czy filtr powietrza można wymienić samodzielnie? W większości samochodów tak. Wymiana jest bardzo prosta. Należy zdemontować osłonę filtra i wyjąć stary filtr. Montaż nowego musi być zgodny z nacięciami na jego obudowie, a także ze strzałką na filtrze, która wskazuje ruch powietrza.
Jakie problemy mogą pojawić się w samochodzie, w którym filtr powietrza nie był długo wymieniany? Auto może zacząć zużywać więcej paliwa, może pojawić się utrata mocy, a przy bardzo dużym zanieczyszczeniu filtra, także szarpanie.
Nasza rada: warto połączyć serwis olejowy (coroczną wymianę oleju silnikowego) z wymianą filtra powietrza.
Filtr oleju silnikowego
Filtr oleju silnikowego jest częścią układu smarowania silnika; jest zamontowany w dolnej części silnika. W niektórych autach stosuje się filtry wkręcane, w innych demontuje się metalową osłonę filtra i wymienia tylko jego wkład.
Filtr oleju ma za zadanie zatrzymywanie zanieczyszczeń, które zbiera olej silnikowy w trakcie krążenia po całym silniku. Jeśli filtr jest zabrudzony (graniczną żywotność filtra określa się na około 17 tys. km przebiegu) to zanieczyszczenia krążą po silniku wraz z olejem, a sam olej zaczyna tracić swoje właściwości ochronne.
Jeśli auto długo jeździ z zatkanym (zabrudzonym) filtrem oleju można się spodziewać takich problemów, jak niewłaściwa praca łańcucha rozrządu, zatkanie smoka olejowego i przyspieszone zużycie silnika, przyspieszone zużycie turbosprężarki, zatkanie kanalików olejowych, zatarcie panewek i wiele innych.
Kiedy wymieniać filtr oleju? Należy wymieniać go raz na rok, wraz z olejem silnikowym, w trakcie serwisu olejowego.
Jeśli auto jeździ bardzo dużo, to filtr oleju wraz z olejem silnikowym powinno się wymieniać co 15 tys. km przebiegu. Jeśli auto przez cały rok stoi, albo jeździ sporadycznie, to filtr oleju wraz z olejem silnikowym należy wymieniać raz na rok. Jeśli pojazd jest eksploatowany ciągle w mieście na krótkich trasach, albo/i jest wyposażony w instalację LPG, to filtr oleju razem z olejem silnikowym należy wymienić co 10 tys. km przebiegu, albo co rok (w zależności od tego co nastąpi szybciej).
Filtr paliwa
Filtr paliwa to część układu paliwowego, zamontowany pod maską, a w niektórych przypadkach w baku samochodu, przy pompie paliwa. Filtr jest stosowany w każdym samochodzie z silnikiem diesla i w zdecydowanej większości aut z silnikami benzynowymi. Nie stosowano go w niektórych modelach samochodów z silnikami benzynowymi, z pośrednim wtryskiem paliwa MPI oraz w jeszcze starszych konstrukcjach. Zamiast filtra była siateczka metalowa albo z tworzywa przy pompie paliwa.
Filtr paliwa ma za zadanie zatrzymywanie zanieczyszczeń, które mogą znaleźć się w paliwie i w baku auta (np. drobiny metalu). Zanieczyszczenia, które wraz z paliwem przedostaną się do układu wtrysku bezpośredniego (np. Common Rail w samochodach z silnikami diesla albo wtryskiwaczy w silnikach benzynowych, wyposażonych w układ bezpośredniego wtrysku paliwa), mogą doprowadzić do uszkodzenia bardzo drogich wtryskiwaczy i pomp wtryskowych wysokiego ciśnienia.
Kiedy wymieniać filtr paliwa? Producenci najczęściej zalecają, aby robić to co 30 tys. km przebiegu. Jednak, dla własnego bezpieczeństwa (ochrony drogich części układu wtryskowego) warto wymieniać filtr częściej – raz na rok.
Filtru paliwa nie powinno się wymieniać samodzielnie, tylko zlecić wykonanie tej pracy w warsztacie. To prosta czynność, zatem opłata za nią nie jest wysoka.
Filtr kabinowy
Filtr kabinowy, przeciwpyłkowy, zamontowany jest pod deską rozdzielczą po stronie pasażera. To część układu wentylacji kabiny i układu klimatyzacji, jeśli taka jest na wyposażeniu auta. Po polskich ulicach poruszają się jeszcze auta, w których producenci nie stosowali takiego filtru.
Filtr kabinowy zatrzymuje zanieczyszczenia, które wraz z powietrzem mogłyby dostać się do kabiny pojazdu, np. pyły, pyłki, kurz, alergeny, owady itd. Filtr kabinowy chroni także ważną część układu klimatyzacji – parownik – przed osadzaniem się na nim tychże zanieczyszczeń, które mogą potem powodować namnażanie się bakterii, grzybów i pleśni.
Najlepsze modele filtrów kabinowych (i najdroższe) wyposażone są w węgiel aktywny, które potrafi skutecznie zatrzymać zanieczyszczenia, niemiłe wonie i alergeny, np. pyłki roślinne w okresach pylenia roślin.
Jeśli w aucie jest stary filtr kabinowy, można spodziewać się parowania szyb, niemiłej woni we wnętrzu auta i możliwe szybkiego zanieczyszczenia parownika układu klimatyzacji samochodowej.
Co ile wymieniać filtr kabinowy? Najlepiej co roku. Wymianę można połączyć z serwisem klimatyzacji samochodowej.
Czy można samodzielnie wymienić filtr kabinowy? W większości samochodów tak. Warto zapoznać się z instrukcją wymiany (w internecie można znaleźć filmy instruktażowe). Wymiana najczęściej wymaga demontażu schowka po stronie pasażera. Filtr znajduje się w kasecie z tworzywa sztucznego. Podczas montażu należy zwrócić uwagę na strzałki, określające kierunek przepływu powietrza.
W przypadku najtańszych zamienników często pojawia się problem z dopasowaniem filtra do kasety. Trzeba trochę pogłówkować i np. filtr odpowiednio dociąć.
Filtr automatycznej skrzyni biegów
Filtr automatycznej skrzyni biegów ma na celu zatrzymywanie zanieczyszczeń, które zbiera olej krążący w przekładni biegów, np. opiłków metalu.
Kiedy należy wymieniać ten filtr? Podczas każdego serwisu olejowego skrzyni biegów, czyli najczęściej co 40 – 60 tys. km przebiegu. W samochodach, w których kierowca nie wymienia oleju przekładniowego wraz z filtrem pojawiają się problemy z właściwym działaniem skrzyni, co może doprowadzić do jej kosztownego uszkodzenia.
Filtr osuszacz układu klimatyzacji
Filtr jest integralną, szczelną częścią układu klimatyzacji samochodowej i ma postać metalowej puszki. Jego zadaniem jest usuwanie i magazynowanie wody odebranej z czynnika chłodzącego, krążącego w układzie. Dzięki temu sprężarka klimatyzacji (główna część układu) i inne metalowe części układu klimatyzacji są chronione przed korozją.
Kiedy wymieniać filtr osuszacz układu klimatyzacji? Co 2 lata, podczas serwisu klimatyzacji, obejmującego montaż filtra, sprawdzenie szczelności i napełnienie układu czynnikiem.
Filtr trzeba wymienić także po każdej kolizji i wypadku oraz po każdej naprawie układu klimatyzacji albo po stwierdzeniu w nim nieszczelności. Filtra nie można wymienić samodzielnie.
Filtr osuszacz układu klimatyzacji jest sprzedawany w szczelnym, foliowym opakowaniu. Wolno go rozpakować dopiero przed samym montażem. W przeciwnym razie filtr bardzo szybko straci swoje właściwości absorpcyjne.
Filtr oparów paliwa
To najbardziej "kochany" ze wszystkich filtrów, albowiem w zdecydowanej większości aut wiernie służy przez cały okres ich użytkowania. Filtr oparów paliwa to filtr węglowy, zamontowany w szczelnej puszce. Jego zadaniem jest separowanie i magazynowanie oparów paliwa ze zbiornika paliwa, przed ich spaleniem.
Filtr ten wymienia się tylko przy awarii, czyli najczęściej w samochodach z bardzo dużym przebiegiem. Objawy takiej awarii to problemy z uruchomieniem silnika i zła jakość jego pracy, dodatkowo woń paliwa w samochodzie.
Filtr płynu do spryskiwaczy
Na koniec małe zaskoczenie. W niektórych samochodach stosuje się również maleńki filtr do płynu do spryskiwaczy. Ma on najczęściej formę miniaturowej, gęstej siateczki z gumowym uszczelnieniem. Nie wymaga wymiany, chyba, że zostanie uszkodzony mechanicznie, albo zostanie zapchany osadami z płynu do spryskiwaczy bardzo niskiej jakości.
Michał Lisiak