Które kontrolki ostrzegawcze nakazują przerwać jazdę i dlaczego?

Kontrolki ostrzegawcze, informujące o poważnych awariach mają zazwyczaj kolor czerwony. Dlaczego – zazwyczaj? Bo po pierwsze, ktoś (w pewnym dużym koncernie motoryzacyjnym) wpadł na pomysł, żeby zastosować pomarańczowe kontrolki ciśnienia oleju… Po drugie, w niektórych starszych samochodach (też pewnego europejskiego koncernu, ale nie tego samego, co wcześniej) kontrolki wypalają się w trakcie jazdy. I na ekranach ich kolor traci swoją czerwoną barwę, a ta staje się… nieokreślona. Poza tym wąskie długie ekrany i samo umiejscowienie kontrolek jest tak niefortunne (pośrodku deski rozdzielczej), że trzeba się sporo potrudzić, żeby móc się przerazić. W zdecydowanej jednak większości aut w razie poważnej awarii palą się czerwone kontrolki.

Czy każda czerwona kontrolka sprawia, że musimy się zatrzymać i wzywać lawetę?

Nie, aż tak źle nie jest. Jeśli zapali nam się czerwona kontrolka ABS, ASR albo ESP, to możemy spokojnie (z niewielką prędkością) dojechać do domu. Standardowy układ hamulcowy będzie działać. Nie będą działać aktywne systemy bezpieczeństwa, chroniące przed poślizgiem. Dlatego będziemy czuć się jak kierowca klasyka, albo jak nasi dziadkowie za czasów PRL. W razie trudnych warunków na drodze (np. zimowych) lepiej nie ryzykować. Współcześni kierowcy są bardzo mocno przyzwyczajeni do wsparcia, jakie dają im nowoczesne auta.

Zapalona czerwona kontrolka ostrzegawcza poduszek powietrznych także pozwala nam dojechać do domu albo do warsztatu. Jednak musimy pamiętać, że w razie wypadku airbag może nie zadziałać. Co ciekawe, w obydwu przypadkach powód awarii może być bardzo błahy, na przykład rozładowany akumulator. Wystarczy, że auto stało kilka dni bez ruchu, w bardzo chłodny, albo bardzo gorący dzień. W niektórych samochodach (tych, produkowanych na południu Europy) czasami zdarza się, że na desce rozdzielczej zapala się choinka (czyli różne kontrolki ostrzegawcze), bo samochód ma słaby akumulator. Po przejechaniu sporej liczby kilometrów (albo doładowaniu akumulatora prostownikiem) i skasowaniu błędów – problem znika.

Inny przykład czerwonej kontrolki ostrzegawczej, która pozwala nam dojechać do warsztatu, to kontrolka niezapiętych pasów bezpieczeństwa pomimo, że pasy są zapięte. Powód może być błahy – uszkodzenie styków, które nie zamykają obwodu po zapięciu pasa.

Na czerwono może wyświetlać się także kontrolka z widokiem drogi. Oznacza ona awarię systemu utrzymania auta w pasie ruchu. Poradzimy sobie. Na większości polskich dróg i tak to nie działa (tam, gdzie nie ma wymalowanych pasów na drogach).

Czasami może też zapalić się czerwona kontrolka ostrzegawcza przegrzanego katalizatora (zbiornik i trzy faliste linie nad nim). W tym przypadku należy się zatrzymać i wyłączyć silnik. Trzeba odczekać 30 – 40 minut. Następnie można próbować dojechać do domu. Jeśli problem się powtórzy – należy odwiedzić warsztat.

W samochodach z TMPS może zapalić się czerwona kontrolka z widokiem opony. Trzeba się zatrzymać, dopompować oponę i kontynuować jazdę do najbliższego punktu wulkanizacyjnego, aby wymienić wentyl, albo naprawić uszkodzenie. W przypadku opon run flat można przejechać do 70 km, z prędkością do 70 km/h. A potem też trzeba odwiedzić warsztat wulkanizacyjny.

Najważniejsze czerwone kontrolki ostrzegawcze – w tym przypadku zawsze kończymy jazdę

W każdym z poniższych przypadków należy zjechać na pobocze albo na parking, najszybciej jak to możliwe, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa ruchu drogowego. Następnie trzeba zatrzymać się w bezpiecznym miejscu, zgodnie z przepisami (jeśli trzeba, uruchomić światła awaryjne) i wyłączyć silnik. A potem wezwać pomoc.

Czasami kierowcy bardzo boją się wezwania lawety ze względu na wysokie koszty. Ale warto spojrzeć do swojego ubezpieczenia OC. Często zawiera ono opcję bezpłatnego holowania po awarii do 100 albo do 200 kilometrów. Jeśli kierowca ma wykupione ubezpieczenie AC - może korzystać z jeszcze lepszych rozwiązań. Warto też sprawdzić, czy ubezpieczyciel nie oferuje dodatkowych opcji za niewielkie pieniądze. Na przykład darmowego holowania po wypadku albo po awarii.

Czerwona kontrolka przegrzanego płynu chłodzenia. Bezwzględnie trzeba się zatrzymać, wyłączyć silnik i odczekać ok. 40 minut, aż jednostka napędowa ostygnie. Najczęstsze powody awarii: wyciek płynu chłodniczego, awaria wentylatora (w trakcie gorących dni i jazdy w korku), awaria czujnika temperatury płynu chłodniczego. Jazda z zapaloną kontrolką płynu chłodzenia może doprowadzić do przegrzania, przyspieszonego zużycia i zatarcia silnika.

Czerwona kontrolka skrzyni biegów (w niektórych autach jest też pomarańczowa) – ma postać koła zębatego z wykrzyknikiem w środku. Najczęstsze powody awarii: uszkodzenie skrzyni, wyciek oleju przekładniowego, awaria elektroniki sterującej, przegrzanie oleju przekładniowego. W trakcie jazdy z zapaloną kontrolką może dojść do zablokowania skrzyni biegów, albo do jej bezpowrotnego uszkodzenia.

Czerwona kontrolka ciśnienia oleju – tak zwana lampa Alladyna. To właśnie ona w niektórych autach ma kolor pomarańczowy. Najczęstsze powody awarii: wyciek oleju silnikowego, zapchany smok pompy oleju, za mało oleju w układzie, uszkodzenie czujnika ciśnienia oleju. Jazda z zapaloną kontrolką może doprowadzić do zatarcia i bezpowrotnego zniszczenia silnika.

Zapalona kontrolka akumulatora. Najczęstsze powody awarii: uszkodzony alternator, uszkodzony regulator napięcia. Uszkodzony pasek wieloklinowy, napędzający alternator. Jazda z zapaloną kontrolką może spowodować utknięcie na środku drogi, kiedy skończy się energia z akumulatora.

Czerwona kontrolka, pokazująca kierownicę z kluczem – to kontrolka blokady kierownicy. Najczęstsze powody awarii – uszkodzenie kluczyka, czujnika, nadajnika itd. Jazda z zapaloną kontrolką blokady kierownicy może doprowadzić do zablokowania kierownicy podczas jazdy.

Czerwona kontrolka, na której widoczny jest kluczyk samochodowy oraz znaczek. Tutaj problem dotyczy immobilisera, albo baterii w kluczyku. Jazda z zapaloną kontrolką i wyłączenie silnika może spowodować, że nie uda się go uruchomić ponownie. I wtedy zostaniemy na skrzyżowaniu, ganieni przez innych kierowców głośnym trąbieniem i niewybrednymi gestami.

Czerwona kontrolka ostrzegawcza oznaczająca awarię układu hamulcowego (kółko z wykrzyknikiem). W tym przypadku nie warto ryzykować.

Czerwona kontrolka ostrzegawcza z P w kółku, oznaczająca zablokowanie hamulca postojowego (standardowego albo elektronicznego). Jazda z zablokowanym hamulcem może doprowadzić do poważnego uszkodzenia tarcz i klocków a także innych elementów, nie wspominając o oporach, utracie mocy itd.

Czerwona kontrolka ze strzałką na sylwetce auta. Oznacza uszkodzenie układu zawieszenia pneumatycznego. Jazda może być w ogóle nie możliwa, albowiem auto może mieć zbyt niski prześwit. Można doprowadzić do zniszczenia kompresora układu zawieszenia pneumatycznego.

Nie zawsze czerwone kontrolki zwiastują problemy

Są awarie, które mogą unieruchomić auto, ale które nie są sygnalizowane żadnymi kontrolkami, np. awaria pompy paliwa, awaria przekaźnika pompy paliwa, awaria rozrusznika czy alternatora. Migający check engine może oznaczać problemy z układem zapłonowym. Padnie jedna albo dwie cewki zapłonowe – i też stoimy. Pomimo tego, że żadnej czerwonej kontrolki na desce rozdzielczej nie widać…

Michał Lisiak