Alkomat – jak działa i dlaczego warto go mieć?
Alkomat elektroniczny to proste w użyciu urządzenie, które dokonuje pomiaru ilości alkoholu w wydychanym powietrzu. W wielu przypadkach może uratować prawo jazdy, pieniądze, zdrowie i życie.
W naszym kraju dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy pojazdu to 0,2 promila. W Europie i na świecie są kraje, gdzie dopuszczalne stężenie to 0,0 promila. Kary za jazdę po spożyciu (od 0,2 do 0,5 promila) lub w stanie nietrzeźwości (pow. 0,5 promila) są bardzo wysokie. Jeśli kierowca spowoduje wypadek – nawet gdy nie był sprawcą, będzie uznany za winnego. Do tego dochodzą wyłączenia z umów firm ubezpieczeniowych, gdzie opłaca się OC i AC.
Alkomat nie zastąpi ludzkiego mózgu
Alkomat to niewielkie urządzenie elektroniczne, które pełni jedynie funkcję informacyjną. Nie powstrzyma kierowcy „po spożyciu”, gdy będzie chciał wsiąść za kierownicę samochodu, na motor, rower albo hulajnogę elektryczną. Jednak wynik pomiaru może spowodować, że np. żona, ktoś bliski albo przyjaciel kierowcy nie pozwoli mu na prowadzenie pojazdu.
Alkomat może uratować prawo jazdy, pieniądze, zdrowie i życie
Problemy prawne w Polsce zaczynają się wtedy, gdy policja zatrzyma prowadzącego pojazd, mającego we krwi ponad 0,2 promila alkoholu. W niektórych krajach – po wykazaniu jakiegokolwiek śladu alkoholu we krwi (kierowca powinien mieć 0,0 promila).
Każdy organizm jest inny, ludzie mają inną wagę i inną przemianę materii. Do tego dochodzą dodatkowe warunki, jak ruch, ilość spożytego pokarmu itd. Kierowcy, na przykład po zakończonym spotkaniu towarzyskim, może się wydawać, że jest w pełni trzeźwy. Jednak to tylko odczucie i może być błędne. Po przeprowadzeniu badania alkomatem może okazać się, że we krwi jest znacznie więcej alkoholu, niż dopuszczalne 0,2 promila. Kierowca powinien wówczas odczekać pewien czas, dokonać ponownego pomiaru, a jeśli ten wskaże, że wszystko jest w porządku – będzie mógł wsiąść za kierownicę.
Alkomat elektroniczny – co to jest?
W sklepach można kupić alkomaty jednorazowe. To rurki ze szkła albo tworzywa, zawierające granulki substancji chemicznej, która reaguje z alkoholem w wydychanym powietrzu. Mają minimalną precyzję działania. Po wykryciu odpowiedniej ilości alkoholu (która może świadczyć, że we krwi jest więcej niż 0,2 promila alkoholu) zabarwiają się na czerwono albo różowo.
Najbardziej opłaca się zakup alkomatu elektronicznego, urządzenia, które ma wielkość jednej czwartej smartfonu. Najważniejszą jego częścią jest czujnik elektroniczny (sensor). W alkomatach przeznaczonych na rynek cywilny stosuje się dwa rodzaje czujników:
• Czujniki półprzewodnikowe – mało precyzyjne (palenie papierosów czy też jedzenie i niektóre leki mogą spowodować problemy z uzyskaniem właściwego wyniku pomiaru);
• Czujniki elektrochemiczne – precyzyjne, albowiem mierzą zawartość etanolu (alkoholu) w wydychanym powietrzu.
Z jakich elementów zbudowany jest alkomat?
• Czujnika – sensora pomiarowego;
• Układu, który doprowadza powietrze do sensora – z ustnikiem wbudowanym (wysuwanym), albo z ustnikami wymiennymi.
• Układu elektronicznego, który analizuje wyniki pomiarów uzyskanych przez czujnik, na podstawie wgranego oprogramowania.
• Wyświetlacza elektronicznego.
• Przycisku lub przycisków sterowania.
• Głośniczka do sygnałów dźwiękowych.
• Ewentualnie dodatkowych elementów, jak wejście na kartę pamięci (do zapisywania wyników pomiaru).
• Zasilania bateryjnego albo wbudowanego akumulatora.
Jak obsługuje się alkomat elektroniczny?
Obsługa urządzenia jest bardzo prosta. Pomiaru zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu można dokonać 30 minut po spożyciu alkoholu. W przeciwnym razie dojdzie do uszkodzenia czujnika. Alkomat działa w określonych temperaturach – producent określa minimalną i maksymalną temperaturę powietrza na zewnątrz, przy jakiej można dokonać pomiaru.
Alkomat uruchamia się zazwyczaj jednym, głównym przyciskiem. Na ekranie urządzenia wyświetlany jest komunikat, kiedy urządzenie jest gotowe do pracy. Zazwyczaj do 15 sekund po uruchomieniu. Gdy urządzenie pokaże (za pomocą komunikatu na ekranie i sygnału dźwiękowego), że jest gotowe do pracy – człowiek musi zacząć dmuchać do ustnika. Alkomat emituje sygnał dźwiękowy, który informuje o tym, że należy dmuchać dalej. Jeśli wydychanego powietrza wystarczy – alkomat również wyda sygnał dźwiękowy. Następnie należy odczekać kilkanaście sekund, aż na ekranie urządzenia pojawia się wynik pomiaru w promilach, albo komunikat, który informuje o problemach: zbyt niskim poziomie baterii, zbyt niskiej sile dmuchania itd.
Alkomaty różnią się od siebie jakością wykonania, jakością zastosowanego ekranu (niektóre mogą być słabo widoczne w promieniach słońca), rodzajem zastosowanych ustników, dokładnością pomiaru.
Na co zwrócić uwagę, kiedy kupujemy alkomat?
Należy pamiętać, że alkomat elektroniczny trzeba serwisować. Urządzenie wymaga kalibracji – po roku działania, albo po wykonaniu określonej liczby pomiarów. Warto sprawdzić, czy gwarancja zawiera jedną bezpłatną kalibrację.
Dobrze jest też sprawdzić parametry pracy urządzenia, jakość wykonania, wyposażenie dodatkowe (ustniki jednorazowe, futerał ochronny itd.).
Michał Lisiak