Czy warto stosować zamiennik katalizatora samochodowego?

Katalizator samochodowy to podzespół wchodzący w skład układu wydechowego. Jest on zamontowany na rurze wydechowej pod samochodem. Choć… Zdarzały się też wyjątkowo skomplikowane konstrukcje, w których katalizator był montowany we wnętrzu kolektora wydechowego. W tym przypadku wymiana jednego albo dwóch wkładów kosztowała naprawdę koszmarne pieniądze.

Po co jest katalizator w samochodzie?

Zadaniem katalizatora, zwanego także reaktorem katalitycznym, jest jak największa neutralizacja szkodliwych składników spalin. Ze względu na to, że w ostatnich latach normy emisji spalin kilkakrotnie bardzo mocno zaostrzano, współczesne samochody mogą mieć nie jeden, a dwa albo więcej katalizatorów. To oczywiście, znacząco zwiększa stopień skomplikowania układu i zwiększa ewentualne koszty naprawy.

Katalizator jest montowany pod samochodem, za silnikiem. Jeśli jest to układ kilku katalizatorów, wtedy pierwszy jest umieszczony ok. pół metra za silnikiem. Katalizator znajduje na rurze wydechowej i ma postać długiego walca. Może to być również spłaszczony walec. Na obudowie katalizatora często montuje się dodatkową, metalową osłonę dlatego, że w trakcie pracy katalizator rozgrzewa się do bardzo wysokich temperatur.

Źrodło: Mercedes Benz

We wnętrzu katalizatora umieszczona jest struktura kanalików, przypominających plastry miodu. Najczęściej wkład wykonany jest z ceramiki (z kordierytu). Są też droższe modele katalizatorów, w których wkład wykonany jest z żaroodpornej, stalowej folii - są trwalsze, gdyż wkład ceramiczny jest odporny na działanie temperatur do 850 st. C, a ten ze stalowej folii – nawet do 1300 st. C.

Wkłady (ceramiczne i metalowe) pokryte są dwiema warstwami materiałów. Zadaniem pierwszej jest zwiększenie powierzchni kontaktu spalin z wkładem. Warstwa druga pokryta jest metalami szlachetnymi, z których najczęściej stosuje się platynę, rod, ruten i pallad.

Jak działa katalizator?

Do jego wnętrza dostają się spaliny, następnie ich składniki reagują z materiałami szlachetnymi, które pokrywają wnętrze kanalików. Dochodzi do reakcji chemicznych, na bazie których spaliny są oczyszczane.

Źrodło: Mercedes Benz

W samochodach z silnikami benzynowymi katalizatory redukują tlenki azotu, utleniają węglowodory i tlenki węgla. W samochodach z silnikami diesla katalizatory utleniają węglowodory i tlenki węgla. Nie są jednak w stanie utleniać tlenków azotu. Dlatego też w najnowszych silnikach (spełniających normy Euro6) stosuje się systemy Selektywnej Redukcji Katalitycznej SCR, wykorzystujące płyn AdBlue.

Praca katalizatora kontrolowana jest przez sondy lambda. To elementy pomiarowe, mierzące ilość tlenu w spalinach. Wyglądem przypominają świece zapłonowe. Ich elementy pomiarowe są zanurzone w strumieniu spalin i połączone za pomocą przewodów z komputerem, sterującym pracą jednostki napędowej. Wskazania sond lambda mają wpływ na dobór składników mieszanki paliwo – powietrznej.

Objawy uszkodzonego katalizatora

Typowe objawy awarii to:

• Zapalająca się kontrolka check engine, przy coraz niższych prędkościach;

• Błąd zapisany w pamięci sterownika;

• Grzechotanie pod samochodem;

• Problemy z rozruchem;

• Utrata mocy;

• Dziwne hałasy spod auta;

• Zwiększone zużycie paliwa.

Źrodło: Wikimedia Commons

Powodów zniszczenia katalizatora jest wiele. Przede wszystkim to czas. Katalizator mógł też uszkodzić się mechanicznie (po uderzeniu nim o krawężnik), na skutek nagłego schłodzenia go w kałuży, albo wtedy, gdy w silniku dochodziło do wypadania zapłonów i niespalone paliwo trafiało do układu wydechowego.

Zamiennik katalizatora jest znacznie tańszy…

Zamiennik katalizatora można kupić w cenie od 250 do 400 złotych, w zależności od tego, jaką normę emisji spalin spełnia. Jak dobrać katalizator uniwersalny do samochodu?

• Sprawdzić normę emisji spalin, jaką spełnia auto (na jaką normę uzyskało homologację) – np. Euro 5

• Sprawdzić pojemność silnika – np. do 3 litrów

• Dobrać katalizator do określonej marki i modelu auta – w tym przypadku liczy się np. kształt puszki katalizatora, która musi być dobrana do konkretnego modelu auta

• Sprawdzić średnicę rury wydechowej.

Montaż katalizatora uniwersalnego jest bardzo prosty. Sprawny mechanik potrzebuje ok. godziny, żeby go zamontować.

Zamiennik katalizatora nie jest tak trwały, jak katalizator OEM. Przy odpowiedniej eksploatacji może się zepsuć po 4 – 5 latach, czasami szybciej. Jednak jest on zdecydowanie tańszy od części OEM (wielokrotnie tańszy), co czyni całą operację bardzo, bardzo opłacalną.

Michał Lisiak