Sprężyny zawieszenia – jaką pełnią rolę? Objawy i skutki awarii
Sprężyny zawieszenia to podzespół o bardzo prostej budowie: zwoje drutów wykonane ze stali o odpowiedniej grubości. Pomimo to mają kluczowy wpływ na bezpieczeństwo i komfort jazdy. Dlatego warto wiedzieć, jaką rolę pełnią, jakie są objawy ich awarii a także, jaki jest koszt ich wymiany.
Współczesne auta są wypełnione elektroniką. Ale niestety, czasami zapominamy o prostych podzespołach, takich jak sprężyny zawieszenia, które mają kluczowy wpływ na nasze auto. Są stosowane w każdym współczesnym samochodzie, za wyjątkiem dawnych konstrukcji z zawieszeniem hydropneumatycznym oraz współczesnych z zawieszeniem pneumatycznym.
Jaką rolę pełnią sprężyny zawieszenia we współczesnym samochodzie?
Sprężyny zawieszenia montowane są przy każdym kole samochodu. W przypadku popularnego rozwiązania na przedniej osi, jakim jest kolumna MacPhersona, amortyzator wraz ze sprężyną tworzy jeden zblokowany podzespół. W innych rozwiązaniach sprężyny pracują osobno. Jaką pełnią rolę?
• Amortyzują drgania zawieszenia, bezpośrednio wpływając na komfort jazdy (to dlatego w autach z bardziej komfortowym zawieszeniem wymieniono je na miechy powietrzne);
• Zapewniają odpowiedni prześwit samochodu.
• Amortyzują wstrząsy.
Producent samochodu określa wagę auta, jego przeznaczenie (auto dostawcze lub terenowe musi mieć bardziej odporne sprężyny) i określa, jakie sprężyny mają pracować w zawieszeniu auta. Czyli określa grubość drutu i ilość zwojów.
Dlaczego sprężyny zawieszenia ulegają uszkodzeniu?
Przede wszystkim dlatego, że są stale narażone na drgania, które muszą amortyzować. Kiedy kierowca jeździ po dziurawych drogach, sprężyny są szczególnie narażone na uszkodzenia. Do awarii dochodzi też na skutek przeciążania samochodu. Nie bez powodu producent auta podaje maksymalne obciążenie pojazdu, którego nie powinno się przekraczać.
Sprężyny zawieszenia ulegają też odkształceniom. Dochodzi do nich najczęściej, kiedy samochód stoi obciążony przez dłuższy czas. Przykładowo jest to kombi zaparkowane przez kilka dni z czymś ciężkim w bagażniku.
Trzeba też pamiętać o jeszcze jednym wrogu sprężyn samochodowych. To korozja. Sprężyny wykonane są z metalu. Ich zwoje narażone są na działanie wody, błota i soli drogowej. To idealne środowisko do powstawania korozji. Wżery korozyjne i silne naprężenia powodują pękanie sprężyn, najczęściej na zakończeniach. Na skutek przeładowywania aut sprężyny ulegają również odkształceniom.
Jakie są typowe oznaki uszkodzeń sprężyn samochodowych?
Uszkodzenie sprężyn zawieszenia można rozpoznać po:
• Stukaniu zawieszenia podczas jazdy (niestety, każdy uszkodzony element zawieszenia powoduje stukanie);
• Stuki podczas przyspieszania i hamowania;
• Zmniejszeniu prześwitu auta albo skrzywieniu auta podczas postoju na prostej drodze;
• Wydłużonej drodze hamowania;
• Gorszym komforcie jazdy.
Stan sprężyn najlepiej można sprawdzić w Stacji Kontroli Pojazdów. Diagnosta bez problemu oceni, czy to sprężyny (czy inny element zawieszenia) są powodem stukania.
Wymiana sprężyn
Sprężyny samochodowe wymienia się parami. Nie jest to czynność skomplikowana. Do popularnego samochodu klasy kompaktowej lub średniej wyższej, sprężyny można kupić za około 200 zł (zestaw dwóch sprężyn na jedną oś samochodu).
Po zamontowaniu nowych sprężyn widać gołym okiem, że auto się unosi (ma większy prześwit). Ponadto samochód znacznie lepiej amortyzuje nierówności podczas jazdy.
Sprężyny samochodowe są bardzo trwałe i w odpowiednich warunkach są w stanie przetrwać nawet 300 tys. km przebiegu. Trzeba jedynie unikać jazdy po dziurawych drogach, nie przeciążać auta a podczas postoju, dać mu odpocząć od obciążenia, aby sprężyny mogły się „rozprostować”.
Michał Lisiak