Co sprawdzić w samochodzie przed wakacyjnym wyjazdem?
Awaria w trakcie podróży to mnóstwo stresu, problemów i niepotrzebnych wydatków. Aby jej uniknąć, warto sprawdzić przed wyjazdem najważniejsze elementy wyposażenia pojazdu. Na co przede wszystkim zwrócić uwagę?
W większości przypadków samochód ostrzega wcześniej, że coś mu dolega, np. uszkodzona cewka zapłonowa w aucie z silnikiem benzynowym daje znać w trakcie jazdy o zbliżającej się awarii narastającymi szarpnięciami. Odpowiednio serwisowane auto nie powinno jednak zaskoczyć kierowcy w trasie. Z drugiej strony, dalekie wyjazdy są dobre dla pojazdu. Samochody, często jeżdżące po trasach, są zwykle w lepszej kondycji technicznej od swoich rówieśników, podróżujących głównie po mieście.
Przed wakacyjnym wyjazdem warto pamiętać nie tylko o sprawdzeniu stanu auta, ale również o ubezpieczeniu samochodu. Wielu ubezpieczycieli oferuje w standardzie, albo za niewielką dopłatą, darmowe holowanie - np. do 200 km, a także pomoc w razie awarii (zazwyczaj za dopłatą do ubezpieczenia). W przypadku ubezpieczenia AC możliwe jest otrzymanie w standardzie, albo jako opcji, pomocy w razie awarii i auta zastępczego. Warto o tym pomyśleć wcześniej, bo koszt jednego, dalekiego holowania może przekroczyć cenę rocznego ubezpieczenia OC i AC.
Układ kierowniczy i wspomaganie układu kierowniczego
Jak sprawdzić? Wyjechać na pusty plac i wykonać kilka manewrów, sprawdzając, czy samochód szybko reaguje na ruchy kierownicą.
Układ napędowy samochodu
Sprawdzić, czy z silnika i skrzyni biegów nie dochodzą niepokojące hałasy. Wielu kierowców ma nawyk jazdy przy włączonej muzyce, a nowoczesne auta są dobrze wyciszone i kierowca może nie słyszeć niepokojących odgłosów. Należy wsłuchać się w pracę silnika i skrzyni biegów w trakcie jazdy, a potem w pracę silnika po zatrzymaniu auta i uniesieniu maski. Niepokojące objawy to: metaliczne stuki (w trakcie pracy i po zaraz wyłączeniu silnika), grzechotanie, świst i gwizd (z okolic turbosprężarki), okresowe trzaski przy różnej prędkości obrotowej itd., szum skrzyni biegów podczas jazdy. Należy zwrócić uwagę na to, czy silnik uruchamia się od razu, czy trzeba kilkakrotnie kręcić rozrusznikiem (kilkakrotnie naciskać przycisk uruchomienia silnika); czy samochód ma problem z podjechaniem pod górę? Czy można zmienić bieg bez problemu i czy w trakcie zmiany biegu skrzynia nie wydaje żadnych odgłosów lub nie pojawiają się szarpnięcia? W niektórych skrzyniach biegów automatycznych delikatne szarpnięcia podczas ruszania są rzeczą normalną.
Należy też sprawdzić, czy układ napędowy nie generuje podwyższonych drgań. Mogą być one wyczuwalne na kole kierownicy i w całej kabinie auta. Warto dokładnie obejrzeć silnik i skrzynię biegów pod spodem, sprawdzając, czy nie ma wycieków oleju silnikowego i przekładniowego, czy w trakcie pracy na biegu jałowym silnik nie przygasa, a wskaźnik obrotomierza nie faluje, czy w trakcie pracy silnika układ wydechowy generuje duże ilości dymu? Czy dym ma kolor czarny, siwy albo biały? Wreszcie, czy w trakcie przyspieszania silnik nie dławi się i pracuje we właściwy sposób?
Akumulator
Podczas gorącego lata akumulator rozruchowy może ulec szybszemu rozładowaniu, niż mroźną zimą. Warto zatem spojrzeć w pryzmat akumulatora, czy wbudowany wskaźnik jest zielony? Zwróćmy uwagę czy w trakcie gorącego dnia silnik samochodu uruchamia się bez problemu? (Problemy z uruchamianiem silnika mogą być spowodowane szeregiem innych czynników) i czy klemy akumulatora nie są pokryte nalotem?
Ogumienie i koła samochodu
Mierzymy ciśnienie w oponach i sprawdzamy, czy jest ono zgodne z zaleceniami producenta samochodu (np. 2.4 bar). W razie potrzeby - uzupełniamy ciśnienie w oponach za pomocą pompki lub kompresora. Za kilka godzin sprawdzamy ponownie. Jeśli w danej oponie znów doszło do obniżenia ciśnienia – należy ją oddać do naprawy w warsztacie wulkanizacyjnym. Uwaga: w wielu przypadkach całkowita utrata ciśnienia przez oponę sprawia, że opona nadaje się do wyrzucenia. Ciśnienie sprawdzamy także w oponie zapasowej, albo w kole dojazdowym (jeśli takowe są na wyposażeniu auta). Oglądamy boki opon i sprawdzamy, czy nie ma na nich zgrubień, przetarć i przecięć. Sprawdzamy głębokość bieżnika - wystarczy do tego najprostszy miernik, a nawet miarka. W trakcie jazdy wsłuchujemy się w pracę kół. Zwracamy uwagę na to, czy nie dobywa się z nich buczenie, tarcie, albo metaliczne dźwięki. Dokręcamy śruby kół za pomocą klucza do kół.
Wybieramy prosty kawałek pustej drogi. W trakcie jazdy z małą prędkością puszczamy kierownicę i sprawdzamy, czy samochód przez kilkanaście metrów jedzie prosto, czy od razu znosi go w jedną stronę.
Układ hamulcowy
Hamujemy kilkakrotnie w trakcie jazdy. Niepokojące objawy to: hałas z hamulców (najczęściej metaliczny), woń spalonego asfaltu, niska skuteczność hamowania, bicie wyczuwalne na kole kierownicy i na pedale hamulca, ściąganie samochodu podczas hamowania w jedną stronę.
Zawieszenie
W trakcie jazdy kontrolnej przejeżdżamy przez próg zwalniający, a także (z małą prędkością) przez szutrową albo piaskową drogę niskiej jakości. Niepokojące objawy to wszelakiego typu stuki i skrzypienie, dochodzące z zawieszenia auta, silne bujanie auta i podatność na silne, boczne podmuchy wiatru. W samochodzie z zawieszeniem pneumatycznym zwracamy uwagę na to, czy przez cały czas jazdy pracuje kompresor zawieszenia. Nie powinno tak być.
Poziom płynów eksploatacyjnych
• Olej silnikowy - sprawdzamy poziom oleju silnikowego na zimnym silniku za pomocą bagnetu, nawet, gdy auto ma elektroniczny wskaźnik poziomu oleju.
• Płyn chłodniczy - sprawdzamy poziom płynu w zbiorniczku wyrównawczym, albo tam, gdzie jest podziałka kontrolna (np. przezroczysty zbiorniczek, umieszczony na wewnętrznej części chłodnicy).
• Płyn do spryskiwaczy - w tym przypadku sprawdzenie poziomu jest trudne, dlatego od razu dolewamy.
• Płyn wspomagania układu kierowniczego - w samochodach ze wspomaganiem hydraulicznym oraz elektrohydraulicznym - sprawdzamy poziom płynu na podziałce, po odkręceniu korka od zbiorniczka z naklejoną kierownicą na korku.
• Płyn AdBlue (w samochodach z silnikiem diesla, spełniających normę Euro6) oraz płyn katalityczny (w samochodach z silnikiem diesla, z filtrem cząstek stałych FAP) - niski poziom płynu jest sygnalizowany przez odpowiednią kontrolkę na desce rozdzielczej.
Jazda z niskim poziomem AdBlue albo płynu katalitycznego może spowodować obniżenie mocy przez komputer sterujący pracą silnika, a nawet uniemożliwić uruchomienie silnika.
• Płyn hamulcowy - sprawdzamy poziom płynu w zbiorniczku, na podziałce. Za pomocą elektronicznego testera płynu hamulcowego sprawdzamy poziom zawodnienia płynu. Jeśli wynosi 2% lub więcej - płyn nadaje się do natychmiastowej wymiany.
Oświetlenie zewnętrzne
Uruchamiamy wszystkie światła i sprawdzamy, czy świecą we właściwy sposób. W samochodach z oświetleniem LED zwracamy uwagę na przepalone/migające diody. W samochodach z oświetleniem ksenon/biksenon zwracamy uwagę na zmniejszoną jakość świecenia i zmianę barwy światła.
Klimatyzacja
Otwieramy drzwi i okna auta, czekamy, aż temperatura wewnątrz auta wyrówna się z tą w środku. Uruchamiany auto. Po kilku minutach jazdy włączamy klimatyzację. Ustawiamy temperaturę 8 stopni niższą niż na zewnątrz - większe różnice mogą spowodować szok termiczny. Sprawdzamy, czy klimatyzacja chłodzi we właściwy sposób. Zwracamy uwagę na to, czy z nawiewów nie wydobywa się niemiła woń.
Wycieraczki, GPS i LPG
Uruchamiamy wycieraczki, wybieramy różną intensywność pracy, sprawdzamy działanie spryskiwaczy. Zwracamy uwagę na to, czy wycieraczki hałasują podczas czyszczenia szyby (pisk, tarcie), czy nie zostawiają smug i niedoczyszczonych miejsc, czy pióra wycieraczek nie skaczą po szybie, a także na to, czy w trakcie pracy wycieraczek nie pojawia się niemiła woń spalenizny (spalonej elektryki).
Przed dalekim wyjazdem powinniśmy także sprawdzić nawigację GPS - bez względu na to, czy jest wbudowana, czy jest to nawigacja kupiona samodzielnie. Zawsze sprawdzamy zapalone kontrolki na desce rozdzielczej oraz wskazania na ekranie komputera pokładowego. Jeśli pojawiają się zapalone kontrolki ostrzegawcze i komunikaty ostrzegawcze na ekranie komputera pokładowego - odwiedzamy warsztat. To samo dotyczy zapalonej kontroli check engine.
W przypadku samochodu z instalacją gazową LPG, przed wyjazdem zagranicznym sprawdzamy, czy w danym kraju będzie nam potrzebna przejściówka do tankowania gazu (w Europie stosuje się kilka różnych końcówek). W przypadku samochodu elektrycznego albo hybrydy PHEV, warto wcześniej sprawdzić dostępność stacji szybkiego ładowania. Szerokiej drogi i bezpiecznych wakacji!
Michał Lisiak