Stuku, puku… czyli hałasy w trakcie jazdy
Hałasy z silnika mogą oznaczać zbliżanie się poważnej i kosztownej awarii; hałasy dochodzące z kół mogą zwiastować problemy z piastami i oponami; te z zawieszenia auta mogą natomiast ostrzegać o poważnej awarii. Kierowca powinien reagować na każdy niestandardowy dźwięk w samochodzie, gdyż jest to po prostu sygnał ostrzegawczy.
Kierowca nie musi mieć umiejętności mechanika, żeby dokładnie określić na podstawie hałasu, co się zepsuło. Zresztą, wielu mechaników też tego nie potrafi, tym bardziej że awaria może mieć różne oblicza, np. zużycie łożysk w piastach kół w jednym samochodzie będzie objawiać się metalicznym tarciem, a w innym - buczeniem. Jeśli pojawi się niepokojący hałas, kierowca powinien udać się do warsztatu albo na stację diagnostyczną (w przypadku hałasów z układu kierowniczego, kół albo zawieszenia) i zlecić sprawdzenie auta. Jeśli mechanik, bez precyzyjnej diagnozy, na podstawie samego hałasu określa co jest przyczyną awarii - lepiej zmienić mechanika.
Każdy samochód hałasuje
Tak, każdy samochód hałasuje w trakcie jazdy, nawet elektryczny. Nowoczesne auta są lepiej wyciszone od starszych odpowiedników, a auta wyższych klas są znacznie lepiej wyciszone od pojazdów niższych klas. Ale wszystkie hałasują.
Co zatem powoduje hałas w samochodzie? Pęd powietrza - im większa prędkość, tym hałas jest głośniejszy; szum opon - jedne hałasują mniej, inne bardziej (jest to zależne od klasy opon, kształtu bieżnika itd.); zawieszenie pracujące na nierównościach; w starszych autach i pojazdach niższych klas we wnętrzu kabiny słychać także pracę silnika.
Niepokojące hałasy mogą pojawić się nagle lub narastać stopniowo - wraz z potęgowaniem się awarii. Mogą pojawiać się tylko w określonych warunkach, np. podczas wysokiej prędkości obrotowej silnika, przy zimnym silniku, tylko podczas jazdy po nierównościach.
Hałas z silnika i skrzyni biegów w trakcie jazdy - co może oznaczać?
Szum ze skrzyni biegów może oznaczać uszkodzenie łożysk albo brak oleju przekładniowego (wyciek na skutek nieszczelności). Skrzypienie, piski i metaliczne tarcia na biegu jałowym, przechodzące w szum podczas jazdy mogą być spowodowane uszkodzeniem łożyska pompy cieczy chłodzącej. Podobnie może hałasować zniszczone łożysko w alternatorze. Metaliczne stuki zwiastują problemy z panewkami, zbyt duże luzy pomiędzy tłokami, sworzniami i korbowodem oraz inne uszkodzenia. Nieregularne uderzenia, zwiększające się wraz z prędkością obrotową silnika mogą świadczyć o zużyciu paska rozrządu. Metaliczne grzechotanie z silnika sygnalizują problem z właściwym napinaniem łańcucha rozrządu. Powodów może być wiele, z prozaicznym, jak brak wystarczającej ilości oleju silnikowego w układzie. Gwizdy i grzechotanie mogą także oznaczać problemy z turbosprężarką, jeśli występuje w danym silniku.
Nie sposób wymienić tu wszystkich rodzajów hałasów. Zresztą nie ma to sensu. Zasada jest prosta. Jeśli nagle pojawia się dudnienie, stuki, grzechot itp. - warto jak najszybciej odwiedzić mechanika.
Hałas z zawieszenia w trakcie jazdy
Zużyte zawieszenie samochodu to prawdziwa orkiestra, grająca kocią muzykę bez ładu i składu. Zużyte i uszkodzone zawieszenie może stukać i pukać na wiele sposobów, może też skrzypieć. Jedynie pęknięte sprężyny brzęczą w specyficzny sposób. W przypadku aut z zawieszeniem pneumatycznym, objawem awarii może być świst powietrza. Dlaczego? Bo na skutek nieszczelności wycieka powietrze, które jest ciągle pompowane przez kompresor.
Hałasy mogą pojawiać się tylko podczas jazdy po nierównościach (np. przy zużytych łącznikach stabilizatora), albo podczas jazdy po każdym rodzaju nawierzchni.
Awaria zawieszenia jest niebezpieczna (w skrajnym przypadku może wypiąć się koło) dlatego należy unikać szybkiej jazdy i warto odwiedzić np. stację diagnostyczną, aby precyzyjnie ustalić przyczynę awarii.
Hałas z kół w trakcie jazdy
Z kół może dochodzić szum, buczenie, tarcie i wiele innych hałasów. Co mogą one oznaczać? Zużycie łożysk w piastach kół a także uszkodzone opony albo zbyt małe ciśnienie powietrza w oponach. Co należy zrobić? Najpierw sprawdzić stan opon i poziom ciśnienia (jeśli nie mamy systemu TPMS). Długotrwała jazda z zużytymi łożyskami kół może doprowadzić wręcz do ich zaspawania.
Hałas z układu hamulcowego w trakcie jazdy
Układ hamulcowy może metalicznie hałasować po to, żeby przypomnieć kierowcy, że czas wymienić klocki hamulcowe. Większość z nich jest wyposażona w blaszki akustyczne, które ostrzegają o zbyt małej grubości okładzin.
Piski podczas hamowania oznaczają zużycie elementów eksploatacyjnych (tarcze, klocki, okładziny w bębnach hamulcowych, jeśli takowe występują). Warto interweniować jak najszybciej, bo od hamulców bezpośrednio zależy nasze bezpieczeństwo.
Hałas z układu kierowniczego w trakcie jazdy
Elementy układu kierowniczego także mogą stukać podczas jazdy, na przykład wskutek uszkodzenia połączeń pomiędzy drążkami kierowniczymi a końcówkami drążka (czyli zużycia przegubów metalowo - gumowych). Podczas kręcenia kierownicą może hałasować (wyć) pompa wspomagania, jeśli jest mocno zużyta, albo w układzie nie ma płynu wspomagania (np. na skutek wycieków).
To oczywiście tylko przykładowe hałasy...
…bo w trakcie jazdy może pojawić się ich znacznie więcej. Przyczyny mogą być groźne, np. terkotanie podczas skręcania może oznaczać awarię przegubu półosi napędowej. Ale mogą być też prozaiczne: przez uszkodzenie uszczelek w drzwiach albo niedomykanie okien (na skutek awarii lub uszkodzenia układu opuszczania i podnoszenia szyb) hałas we wnętrzu auta może być znacznie większy, niż dotychczas. W każdym razie, jeśli w samochodzie pojawiły się hałasy - czas na diagnostykę. Głośne słuchanie muzyki lub jazda ze słuchawkami na uszach nie jest w tym przypadku dobrym rozwiązaniem.
Michał Lisiak