Co niszczy filtr cząstek stałych?

Filtr cząstek stałych to jeden z najbardziej kłopotliwych podzespołów montowanych we współczesnych autach. Początkowo tylko w dieslach, a od wprowadzenia normy Euro6 także do aut z silnikami benzynowymi. Zadaniem filtra cząstek stałych jest zatrzymywanie cząstek sadzy, które są ubocznym produktem spalania oleju mieszanki paliwowo – powietrznej.

Filtr zbiera je w strukturze wewnętrznej (systemie skomplikowanych kanalików z mikrootworkami na ściankach) a następnie wypala, dzięki bardzo wysokiej temperaturze spalin (możliwej do uzyskania przy dynamicznej jeździe samochodem). Niestety, często zdarza się, że filtr cząstek stałych ulega zapchaniu. Informuje o tym specjalna kontrolka na desce rozdzielczej. Informacje o zapchaniu filtra cząstek stałych pochodzą od czujnika ciśnienia różnicowego, który kontroluje stopień zapchania filtra.

Co niszczy filtr cząstek stałych? Zacznijmy od kierowcy i serwisowania

Filtr cząstek stałych niszczy się na skutek:

• Ciągłej jazdy w mieście, gdy spaliny nie mogą osiągnąć wysokiej temperatury i wypalić zalegającej w filtrze sadzy.

• Gwałtownego przyspieszania z niskich obrotów. Powstaje wtedy mnóstwo sadzy.

• Stosowania zwykłych olejów silnikowych, a nie LOW SAPS (czyli niskopopiołowych, zalecanych przez producenta samochodu).

• Przerwania aktywnego procesu wypalania filtra przez kierowcę. W przypadku zapchania filtra, komputer ECU aktywuje specjalny tryb wypalania aktywnego. Komputer podnosi obroty silnika, uruchamia dodatkowo jakiś układ (np. ogrzewanie tylnej szyby) i zwiększa wtrysk paliwa. Przerwanie takiego procesu powoduje uszkodzenie filtra DPF.

Co niszczy filtr cząstek stałych? Awarie i problemy, związane z innymi podzespołami

Jak awarie innych podzespołów wpływają negatywnie na stan filtra cząstek stałych, przyspieszając jego zapchanie? Co niszczy filtr cząstek stałych w naszym samochodzie?

• Awarie wtryskiwaczy Common Rail, objawiające się przelewaniem paliwa (popularnie: lejące wtryski). Zbyt duża ilość paliwa powoduje powstawanie zwiększonej ilości sadzy.

• Uszkodzona turbosprężarka. Jednym z najczęstszych objawów awarii turbosprężarki jest zwiększona ilość dymu z rury wydechowej. Dzieje się tak między innymi na skutek przedostawania się oleju silnikowego z uszkodzonej turbiny do komór spalania.

• Zużyty silnik, który przepuszcza coraz większe ilości oleju silnikowego do komór spalania. Powoduje to silniejsze dymienie.

• Rzadko wymieniany, zabrudzony filtr powietrza a dodatkowo częściowo zapchany kolektor dolotowy (szlamem z EGR). Im gorszy dopływ powietrza do silnika, tym silnik zużywa więcej paliwa (mieszanka jest bardziej bogata) i więcej dymi.

• Zużyte świece żarowe, które powodują, że silnik zużywa więcej paliwa (pracuje, jakby nie był rozgrzany) i przez to emituje więcej sadzy.

• Awaria przepływomierza powietrza albo sondy lambda, które mają wpływ na dobór składu mieszanki paliwowo – powietrznej (stosunku pomiędzy paliwem a powietrzem). Awarie tych podzespołów mogą powodować, że silnik pracuje na bardzo bogatej mieszance paliwowej, przez co zużywa niepotrzebnie więcej paliwa i równocześnie, emituje więcej sadzy.

W razie problemów – regeneracja filtra

Nowy filtr cząstek stałych jest drogi i kosztuje od kilku do kilkunastu tys. złotych. Na szczęście, można go w większości przypadków regenerować (za wyjątkiem mokrych filtrów FAP, które wymienia się na nowe po pewnym przebiegu, określonym przez producenta). Na rynku działa wiele firm, które czyszczą filtry cząstek stałych wodą ze specjalnymi środkami czyszczącymi, albo stosują metodę wypalania filtra cząstek stałych w specjalnym piecu (co trwa kilkanaście godzin). Po zastosowaniu takich metod, filtry odzyskują do 99 procent sprawności.

Michał Lisiak